Bizce Bilin
Jeopolitik Stratejik Araştırmalar Merkezi
“Hayır diyebiliyor musunuz?”
Paulo Coelho “başkalarına “evet” derken, kendinize “hayır” demediğinizden emin olmalısınız” derken aslında ne kadar güzel özetlemiş her şeyi.
Çok çalıştığınız halde takdir göremiyor, kendi işiniz haricinde başkalarının işlerini de sırtınıza yüklüyor, istemeseniz bile başkalarını kırmamak için hayır diyemiyor, her şey mükemmel olsun derken işler istediğiniz gibi gitmiyor, siz bu kadar fedakarlık yaparken iş yerinden onay almak ve fark edilmek isterken kimse sizi fark etmiyor mu? ”Hayır” kelimesini söylemek birçok insan için çok zordur.
Gerek yanlış anlaşılacağını düşünmekten gerek ise kaybetme, reddedilme, eleştirilme, onaylanmama korkusundan bazı kişiler gün içerisinde ”hayır” demek istediği çoğu duruma ”evet” demek zorunda kalmaktadır. Bu durum iş yerinde yaşandığında işler biraz daha zorlaşmakta ve bazen işin içinden çıkılmaz bir hal almaktadır. İş yerleri kişinin hem kendini geliştirdiği, hem de maddi olarak doyum sağladığı bir yerdir. İş arkadaşlarınıza, patronunuza ya da altınızda çalışan kişilere ”hayır” diyememek birçok soruna yol açar. Bunun en temel nedeni sınır eksikliğidir. Kişinin net sınırlar belirleyememesi ve yükümlülüğü olmamasına rağmen başkalarının sorumluluklarını üstlenmesidir.
Herkese ‘evet’ demenin düşük öz güven, bağımlı kişilik yapısının bir göstergesi olabilir. Bunun yanı sıra istemediğiniz şeylere ”evet” demek durumunda kalmanız sizi daha gergin ve yorgun yapmakla birlikte stres düzeyinde de artışa ve sorumluluğu dahilinde olmadığı halde fazladan iş yaptıkları için iş yüklerinin daha fazla olmasına neden olabilmektedir. İstemediği halde “evet” diyen kişiler bazen karşı tarafa öfke de hissedilebilir, fakat unutulmamalı ki öfkenin altında yatan duygu aslında kişinin kendisine olan öfkesidir. Bunun yanı sıra sürekli evet demek durumunda olan kişilerde stres, kaygı ve depresif belirtiler de artabilmektedir.
Öncelikle çalışma arkadaşlarınıza karşı sınırlarınız net olmalı. Başkalarının sorumluluklarını yüklenmeyin. Çalışmak için belli bir zaman diliminiz olduğunu varsayarsak bunu kendi işlerinize mi yoksa başkalarını kırmamak adına onların işleriyle mi ilgilenmeye ayırmak istersiniz? ”Evet” demenin bir seçenek olduğu gibi ”Hayır” demenin de bir seçenek olduğunu unutmayın. Sorumluluğunuzda olmayan işler için ”hayır” demekten çekinmeyin. Unutulmamalı ki siz başkalarının işlerini yaptığınız zaman onlara yardım etmekten öte karşınızdaki kişinin kendi sorumluluklarını almasını da engellemiş oluyorsunuz.
Bunun yanı sıra karşı tarafın eksiklerini tamamlarken, kendi işinizi aksatıyor ya da uzun mesailer harcamanıza neden oluyor olabilirsiniz. En önemlisi de kendi sınırlarınızı belirlemeniz gerekmekte. Ne kadar zamanda ne kadar işi yapacağınızı, neyi ne zaman yapacağınızı bilip kendi sınırlarınızı düzenlemeniz gerekmektedir. Unutmayın ki karşı tarafı değiştiremezsiniz, sadece kendi içinizdeki gücü değiştirmeye sahipsiniz. Bu yüzden karşı tarafın sizi anlamasını, fark etmesini ya da değişmesini beklemek yerine kendi değişiminize odaklanın. Eleştirilere maruz kalmaktan korkmayın. ”Hayır” dediğiniz zaman, yaşadığınız bir tartışmada veya bir eleştiri karşısında yaşadığınız hislere odaklanın, belki de bu olayı farklı bir yerde tekrar yaşamışsınızdır.
Kendi duygularınızla yüzleşmekten kaçınmayın. Her istemeden ”evet” dediğinizde nelerden vazgeçtiğinizi kendinize hatırlatın. ”Hayır” demek ne sizin ne de karşı tarafın değerini belirler, sadece o olayı yapmak istemediğinizi belli eder. İstenilen işi reddettiğinizde kişiyi değil, o işi reddettiğinizi unutmayın ve kendinize hatırlatın. ”Hayır” demek ile ilgili sıkıntı yaşıyor ve işin içinden çıkamıyorsanız bunun altında yatan nedenler için mutlaka profesyonel bir destek alıp sorununuzu çözmeniz faydalı olacaktır.